
List do Emilii Ratz
1945-04-15
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Jest częścią kolekcji: Malarstwo renesansowe i barokowe
Scena Pokłonu Trzech Króli odbywa się w nocnej scenerii, przy świetle pochodni trzymanych przez służących. Źródłem dla kompozycji obrazu był miedzioryt antwerpskiego grafika Nicolaesa Lauwersa (1600–1652), wykonany około 1621 roku, według obrazu Petera Paula Rubensa (1577–1640) które słynny artysta namalował dla kościoła Kapucynów w Tournai (obecnie w zbiorach Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique).
Prezentowane dzieło, pochodzące z nieistniejącego kościoła św. Gertrudy w Szczecinie, w głównych zarysach powtarza schemat kompozycji graficznego pierwowzoru, różnice widoczne są natomiast w elementach drugoplanowych. W dziele flamandzkiego rytownika niezwykłemu wydarzeniu przygląda się z zainteresowaniem grupa mężczyzn tłoczących się na schodach, zatrzymywanych tarczą przez żołnierza w rzymskiej zbroi. Na szczecińskim obrazie malarz zastąpił ich postaciami o zindywidualizowanych rysach twarzy, patrzących już nie na głównych bohaterów wydarzenia, lecz prosto w stronę widza. W ten sposób w scenie biblijnej ukryty został portret zbiorowy uwieczniający fundatorów dzieła.
Obraz jest wiązany przez badaczy z twórczością szczecińskiego malarza Heinricha Redtela (1610 – po 1680). Zarówno dziadek artysty, David Redtel (1543–1591), który przybył na Pomorze z Saksonii, jak i ojciec, Martin Redtel (1578–1616), byli uznanymi malarzami, związanymi z dworem Gryfitów. Heinrich był znany jako autor dzieł o tematyce religijnej oraz portrecista, łączący oba te gatunki malarstwa w pracach takich jak Pokłon Trzech Króli. Zabieg wkomponowania fundatorów w scenę religijną artysta zastosował też w obrazie Chrystus przed Piłatem (1663), według kompozycji Rembrandta (1606–1669), zachowanym do dziś w ołtarzu głównym kościoła Najświętszej Panny Marii w Stargardzie. Z informacji archiwalnych wiadomo natomiast, że w niezachowanym szczecińskim kościele św. Mikołaja znajdowało się monumentalne przedstawienie Sądu Ostatecznego z portretami starszych gildii kramarzy.
Monika Frankowska-Makała
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 151 cm, szerokość: 113 cm
Rodzaj obiektu
obraz
Technika
technika olejna
Tworzywo / materiał
deska dębowa
Pochodzenie / sposób pozyskania
przejęcie, przedwojenne zbiory muzeum
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1945-04-15
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
1799
Muzeum Narodowe w Szczecinie
1893 — 1900
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Okręgowe w Toruniu
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna