Brzękadło, ozdoba rzędu końskiego,

Trzy złączone ze sobą kółka, o równych średnicach wynoszących nieco ponad 4 cm i sześciokątnym przekroju, znakomicie odlane i precyzyjnie zespolone stanowią świadectwo kunsztu metalurgicznego pradziejowych odlewców. Prezentowany egzemplarz wraz z bliźniaczym okazem odkryto pod koniec w 1884 roku. Obydwa wchodzą w skład wyjątkowego znaleziska – skarbu złożonego z 42 przedmiotów w przewadze wykonanych z brązu, wśród których znajdują się elementy uprzęży końskiej (wędzidła, ozdobne guzki, brzękadła, rozdzielacze), ozdoby stroju (zapinki, naramienniki) oraz jedna okazała brzytwa, fragment żelaznego noża i bryłki żelaza. Depozyt zalegał w bagnie na głębokości 5 stóp – zapewne nieco ponad 1,5 m. Odkrycie to w skali Polski ma charakter unikatowy, większość przedmiotów ma cechy wyrobów z kręgu kultury halsztackiej, której nazwa wywodzi się od cmentarzyska w miejscowości Hallstatt w Austrii.

Jednoznaczne określenie przeznaczenia omawianych kółek nie jest łatwe. Można przypuszczać, że wykorzystywano je jako zawieszki-brzękadła, a może jako rozdzielacze pasów skórzanych w końskiej uprzęży. Nie można też wykluczyć, że stanowiły element ozdobny balustrady w jakimś ceremonialnym wozie.

Dorota Kozłowska