Zamek do drzwi z kluczem
między 1951 — 1996
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Kolekcja sztuki dogońskiej
Zamek do drzwi domu wielkiej rodziny ginna nazywany jest w języku dogo-so ta koguru co oznacza dosłownie „przyczepiony do drzwi”. Wśród zamków dogońskich spotkać można jeszcze typ duro kunu, który jest mało widoczny. Zamek ta koguru jest przymocowywany do drzwi od strony zewnętrznej i bogato dekorowany. Ginna jest siedzibą patriarchy rodu (ginna bana), który mieszka w niej razem ze swoimi żonami oraz dziećmi. Jest też jednocześnie świątynią ku czci przodków – założycieli rodu. Ginna jest konstrukcją piętrową, w której można wyróżnić trzy różne przestrzenie: mieszkalną, magazynową oraz sakralną. Część mieszkalna znajduje się na parterze i zajmowana jest przez ginna bana i jego rodzinę. Spichlerze rodziny znajdują się na piętrze, natomiast strefa rytualna umiejscowiona jest na tarasie uformowanym na płaskim dachu, otoczonym niewielkim murkiem. To na nim odbywają się tańce w maskach podczas święta Dama. Tu również, w niskich pomieszczeniach znajdują się ołtarze wagem stawiane ku czci przodków.
Zamki i drzwi (duże do domów ginna oraz małe do spichlerzy) wykonywane są przez kowali iru. Kowale u Dogonów zajmują się przede wszystkim pozyskiwaniem i obróbką żelaza (in) i innych metali: men (miedzi), men ban (mosiądzu) oraz labie (aluminium) i wykonują głównie narzędzia (motyki, sierpy, siekiery, brzytwy, noże), broń (ostrza włóczni, miecze) oraz dzwonki i ozdoby. Są również snycerzami i tworzą przedmioty z drewna. Oprócz wspomnianych drzwi i zamków wykonują również drewniane naczynia oraz figurki przedstawiające przodków oraz bóstwa.
Zamki do drzwi są obecnie bardzo popularnym obiektem kolekcjonerskim. Omawiany egzemplarz zwieńczony jest przedstawieniem przodka, który pełni rolę strażnika ginna.
Ewa Prądzyńska
Autor / wytwórca
Wymiary
element a: wysokość: 20.5 cm, szerokość: 18.4 cm
Rodzaj obiektu
mechanizm, ornament, rzeźba, drzwi
Technika
kute, ryte, techniki snycerskie, ciosanie
Tworzywo / materiał
Żelazo, drewno
Pochodzenie / sposób pozyskania
zakup
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
między 1951 — 1996
Muzeum Narodowe w Szczecinie
między 1951 — 1984
Muzeum Narodowe w Szczecinie
około 1977
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna