treść serwisu

Marek Szwarc – Eugenia Markowa. Przestrzenie wspólnoty Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Pierwszy rok po odzyskaniu przez Polskę niepodległości był wybuchem wolności, początkiem nowego życia. Głośno było wtedy w żydowskiej Łodzi i w Warszawie o młodych zuchwalcach, tworzących awangardową grupę artystyczno-literacką Jung Idysz (Młode Jidysz). Twórczość artystów związanych z grupą, m.in. Mojżesza Brodersona, Marka Szwarca, Icchaka Vincenta Braunera, Jankiela Adlera (zob. MPOLIN-M549), Henryka Barczyńskiego (zob. MPOLIN-M545) zaważyła na losach sztuki żydowskiej w międzywojennej Polsce. W ich pracach ekspresjonizm, awangardowa jedność słowa i obrazu, zatarcie granic między różnymi dziedzinami sztuki, świadome ich przekraczanie oraz poszukiwania żydowskiej sztuki narodowej znalazły swą oryginalną realizację.
Szwarc przed I wojną światową studiował w Paryżu. Wraz z Josifem Czajkowem, Izaakiem Lichtensteinem i Leo Koenigem założył wówczas poświęcone sztuce żydowskiej czasopismo „Machmadim” [Upragnione].
W 1920 roku Szwarc znowu zamieszkał w Paryżu, mówił wtedy żonie Ginie: „Mamy całe życie przed sobą na poszukiwania” (E. Markowa, „Wybór”, Warszawa 2015, s. 99). Ich wspólne życie okazało się wyborem własnej drogi wiary, niełatwej, bo wymagającej odejścia od judaizmu, a także szukaniem odrębnej drogi w sztuce, własnego języka twórczości artystycznej i literackiej. Chrzest był dla artysty głębokim, religijnym doświadczeniem, katolicyzm, który przyjął wraz z żoną w 1920 r. pozostał najważniejszym duchowym źródłem twórcy, określającego się mianem Żyda-chrześcijanina.
Składające się na kolekcję Szwarców dzieła artystyczne, dokumentacja wystaw, archiwum osobiste, listy i artykuły, liczne fotografie pokazują nie tylko wybitnego artystę, lecz także jego żonę, Ginę (Reginę) z Pinkusów Szwarc (1895–1973), pisarkę i dziennikarkę publikującą pod pseudonimem Eugenia Markowa. Jest to zatem zawarta w dziełach, listach, fotografiach opowieść o artyście, ale i o artystyczno-małżeńskiej wspólnocie dwojga ludzi mocno osadzonych w polsko-żydowskiej rzeczywistości, którzy zdecydowali się zmienić wyznanie, ale pozostać też w żydowskim świecie. Dzięki archiwum możemy przyjrzeć się niezwykłemu związkowi dwojga wybitnych twórców dzielących życie, pasję i artystyczne ambicje.
Archiwum Szwarców oraz kolekcję dzieł Marka Szwarca Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN pozyskało w 2016 r. dzięki finansowemu wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Renata Piątkowska

Obiekty

0
Zawiadomienie o mszy i ceremonii pogrzebowej zaplanowanej na 31 grudnia 1958 roku. Pogrzeb odbył się w Paryżu. O uroczystościach powiadamiali: żona Gina Szwarc, córka Teresa z mężem Meyerem Levinem, wnuki Dominique Torrès-Levin i Mikael Levin, bratanek zmarłego Aleksander Szwarc z rodziną oraz znajomi i przyjaciele.

Zawiadomienie o mszy św. pogrzebowej Marka Szwarca

Szwarc, Eugenia

1958-12-31

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Strona tytułowa „Journal de Anne Frank” z fotografią autorki. Na pierwszej karcie znalazła się dedykacja w języku francuskim. W przekładzie na polski: „Naszej małej i dużej córce od starej mamy i starego taty. Marek i Gina / 3 września 1950”.

Karta z „Journal de Anne Frank"

Szwarc, Eugenia

1950-09-03

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Rękopis reportażu podsumowującego trzytygodniową podróż do Polski, którą Marek Szwarc odbył w 1946 roku. Autor tekstu w czasie wyjazdu rozmawiał z wieloma Żydami ocalonymi z Zagłady oraz z Polakami. Szwarc był dotknięty brakiem Żydów w zniszczonej wojną Polsce. W czasie podróży wydawało mu się, że widzi twarze swoich zmarłych krewnych, znajomych i przyjaciół.

Z mojej podróży do Polski…

Szwarc, Marek

1946

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

List Marka Szwarca do jego żony Giny. Szwarc napisał go podczas swojej służby wojskowej w Szkocji. Autor listu pisze do swojej małżonki, że jest ona dla niego natchnieniem dającym mu mądrość. Szwarc prawdopodobnie 13 lipca będzie w Londynie, ale nie jest jeszcze tego pewny. Zabierze ze sobą swoje rysunki. Ma ich bardzo wiele, ponieważ rysowanie było jedynym zajęciem, na które mógł poświęcać czas wolny od służby wojskowej. Tworzenie rysunków pozwoliło mu wypełnić wewnętrzną pustkę. Wspomina swoją rozmowę dotyczącą Łodzi. Szwarc rozmawiał o tym mieście ze swoim znajomym z wojska, który w młodości pojechał tam szukać pracy. Dalsza część listu jest napisana po francusku. Następnie Szwarc przechodzi na angielski i powraca do polskiego. Dzieli się swoimi pomysłami na rodzinne spędzenie czasu w Londynie. Pyta Ginę, czy otrzymała poprzednią wiadomość z odpowiedzią ministerstwa dotyczącą paczek dla Heli Bauman.

List Marka Szwarca do Giny Szwarc

Szwarc, Marek

1942-07-04

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

List Marka Szwarca do jego żony Giny. Szwarc napisał go podczas swojej służby wojskowej w Szkocji. Pisze do żony, żeby nie martwiła się tym, że jej artykuły prasowe nie są publikowane. Zachęca ją do pracy nad warsztatem pisarskim oraz do tego, by regularnie czytała „Wiadomości Polskie”, ponieważ pozwoli jej to na zdobywanie aktualnej wiedzy o polskim życiu w Wielkiej Brytanii. Starania o możliwość zamieszkania Marka w Londynie zależą od inicjatywy strony nadrzędnej. Jeżeli nie zapadnie decyzja, która pozwoli mu na przeprowadzkę, to będzie musiał pozostać w Szkocji. Prosi żonę, żeby postarała się o pozytywne rozwiązanie tej sprawy. Szwarc niedługo skończy pięćdziesiąt lat. Martwi się, czy po zakończeniu służby wojskowej uda mu się ponownie podjąć działalność artystyczną i utrzymać się z jej wykonywania. Opowiada żonie o willi zmarłego malarza, którą miał okazję zwiedzić.

List Marka Szwarca do Giny Szwarc

Szwarc, Marek

1942-04-30

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

List Marka Szwarca do jego żony Giny. Szwarc napisał go podczas swojej służby wojskowej w Szkocji. Wraz z wiadomością przesyła poezje wycięte z „Wiadomości Literackich Polskich”. Szwarc informuje, że czyta książkę o Newmanie. Później opowiada o około siedmioletnim chłopcu, który odwiedził koszary i chciał spędzić noc w obozie, ale mu na to nie pozwolono. Dalsza część listu została napisana w języku francuskim. Następnie autor powraca do polskiego. Wspomina, że jego codzienność w koszarach upływa wyłącznie na zajmowaniu się samochodem. Informuje o podróży do Londynu, którą ma odbyć znajomy ich rodziny. Mężczyzna przyjedzie w najbliższym czasie i przywiezie ze sobą zeszyt z rysunkami Szwarca. Na koniec autor snuje refleksję na temat spektaklu, który widział poprzedniego dnia. Marek nie był zadowolony z widowiska i dlatego wyszedł w czasie jego trwania. Kieruje wyrazy oddania i miłości do żony oraz córki.

List Marka Szwarca do Giny Szwarc

Szwarc, Marek

1941-11-10

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

List Marka Szwarca do jego żony Giny. Szwarc napisał go podczas swojej służby wojskowej w Szkocji. Po raz kolejny wspomina żonie o odczytach na temat Polski skierowanych do Szkotów. Zastanawia się, czy odbędą się w najbliższym czasie czy w okresie jesieni. Gdyby przełożono je na później, mogliby w nich uczestniczyć studenci. Pisze o tym, że musiał ostatnio obierać ziemniaki na obiad. Namawia żonę do kupna futrzanej kurtki. Sam stwierdza, że nie potrzebuje ciepłych ubrań. Dzieli się z żoną swoją refleksją na temat filmu o miłości, który ostatnio widział. Szwarc opowiada jej również o tym, jaki jest jego zdaniem charakter Polaka. Planuje pozostać w wojsku do ukończenia pięćdziesięciu lat, ponieważ chce dobrze opanować umiejętność prowadzenia samochodu tak, by mógł ją wykorzystywać w przyszłości. Marek pociesza Ginę, która martwi się brakiem wiadomości od jej rodziców podróżujących do Stanów Zjednoczonych. Pisze do żony, że musi być cierpliwa, ponieważ rodzice dotrą do Nowego Jorku dopiero za cztery dni.

List Marka Szwarca do Giny Szwarc

Szwarc, Marek

1941-09-09

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

List Marka Szwarca do jego żony Giny. Szwarc napisał go podczas swojej służby wojskowej w Szkocji. Po raz kolejny wspomina żonie o odczytach na temat Polski skierowanych do Szkotów. Zastanawia się, czy odbędą się w najbliższym czasie czy w okresie jesieni. Gdyby przełożono je na później, mogliby w nich uczestniczyć studenci. Pisze o tym, że musiał ostatnio obierać ziemniaki na obiad. Namawia żonę do kupna futrzanej kurtki. Sam stwierdza, że nie potrzebuje ciepłych ubrań. Dzieli się z żoną swoją refleksją na temat filmu o miłości, który ostatnio widział. Szwarc opowiada jej również o tym, jaki jest jego zdaniem charakter Polaka. Planuje pozostać w wojsku do ukończenia pięćdziesięciu lat, ponieważ chce dobrze opanować umiejętność prowadzenia samochodu tak, by mógł ją wykorzystywać w przyszłości. Marek pociesza Ginę, która martwi się brakiem wiadomości od jej rodziców podróżujących do Stanów Zjednoczonych. Pisze do żony, że musi być cierpliwa, ponieważ rodzice dotrą do Nowego Jorku dopiero za cztery dni.

List Marka Szwarca do Giny Szwarc

Szwarc, Marek

1941-08-23

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

List Marka Szwarca do jego żony Giny. Szwarc napisał go podczas swojej służby wojskowej w Szkocji. Autor listu pisze o swojej tęsknocie za żoną i córką. Następnie informuje, że w miejscu stacjonowania jego oddziału pojawiło się narastające  zainteresowanie Polską oraz Polakami. Poproszono go o wytypowanie kogoś, kto mógłby opowiedzieć Szkotom o Polsce. Szwarc wybrał osobę, którą uważa za odpowiednią do wygłoszenia odczytu na ten temat. Zawiadamia żonę, że wysłał list do ich córki Tereski. Pyta małżonkę, czy czytała o świętym Josephacie i o świętym Kazimierzu. Zwraca się do znajomej Chiny z prośbą o to, by nie ograniczała się do rozmyślań nad kwestią pokoju, ale by zajęła się również refleksją nad sprawą mniejszości narodowych, w tym żydowską. Prosi ją o wiadomość w tej sprawie. Na końcu listu pyta żonę, czy otrzymała zaginione pieniądze i wyjaśniła tę sprawę.

List Marka Szwarca do Giny Szwarc

Szwarc, Marek

1941-08-17

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

List Marka Szwarca do jego żony Giny. Szwarc napisał go podczas swojej służby wojskowej w Szkocji. Treść zawiera wtrącenia w języku francuskim. Marek informuje Ginę, że dostaje od niej listy tak często, że pozostali żołnierze zaczęli żartobliwie zwracać na to uwagę. Pisze o kwestiach finansowych i swoim żołdzie, który oddaje żonie. Opisuje swoje codzienne zajęcia. Jest mu przykro z powodu kłótni Giny z jej znajomą Mirą. Porusza temat wiz przeznaczonych dla rodziców Giny. Zawiadamia, że urlop będzie mógł wziąć dopiero po egzaminie. Pyta o samopoczucie ich córki Tereski. Prosi, aby Gina odpowiedziała na jego pytania z poprzednich listów.

List Marka Szwarca do Giny Szwarc

Szwarc, Marek

1941-06-30

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

List Marka Szwarca do jego żony Giny. Szwarc napisał go podczas swojej służby wojskowej w Szkocji. Na papierze znajduje się emblemat i dewiza Królewskich Sił Powietrznych: „Per ardua ad astra”. Pisze, że nie przesyła niczego do „Wiadomości Polskich”, gdyż nie potrafi wykonywać rysunków z wojny. Odnosi się do dyskusji na temat narodowości świętej Jadwigi i stwierdza, że była polską świętą. Do listu dołączył wiadomość dla Lacussa.

List Marka Szwarca do Giny Szwarc

Szwarc, Marek

1941-05-05

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

List Marka Szwarca do jego żony Giny. Szwarc napisał go podczas swojej służby wojskowej w Szkocji. Treść listu powstała w czasie letniej niedzieli. Szwarc poświęcił ten dzień na odpoczynek i samotny spacer ze szkicownikiem. Prosi żonę o sprawdzenie, dlaczego nie dotarły do niej wysłane przez niego pieniądze. Pyta, czy ich córka Tereska powróciła z Douglas i czy Gina otrzymała list od znajomej. Autor listu ma nadzieję na spotkanie z żoną, ale nie jest do końca pewny jego daty. Przekazuje, że w obozie, w ostatnim czasie, czuje się, jakby był na letnisku, ponieważ spędza dużo czasu na zewnątrz. Zaniedbał naukę angielskiego, ale ma zamiar do niej powrócić. Na końcu listu przekazuje pozdrowienia od pań Kidston.

List Marka Szwarca do Giny Szwarc

Szwarc, Marek

1941-08-03

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

List Marka Szwarca do jego żony Giny. Szwarc napisał go podczas swojej służby wojskowej w Szkocji. Na papierze znajduje się emblemat i dewiza Królewskich Sił Powietrznych: „Per ardua ad astra”. Pisze do żony o tym, że listy od niej są dla niego bardzo ważne. Opowiada o króliku, który został zabity przez łasicę. Szwarc był świadkiem tego wydarzenia. Następnie informuje o braku wystarczającej ilości łóżek w koszarach, przez co nie może się dobrze wyspać. Z powodu przedłużającego się braku snu zaspał i spóźnił się na mszę w kaplicy położonej niedaleko obozu, ale udało mu się zdążyć na komunię. Po powrocie z modlitwy zajął się nauką.

List Marka Szwarca do Giny Szwarc

Szwarc, Marek

1941-05-06

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Duży notes w czarnej okładce. Marek Szwarc używał go w czasie służby w Armii Polskiej w Wielkiej Brytanii. Zawiera notatki z siedmiotygodniowego kursu dla kierowców. Pośród notatek znajduje się portret majora Groniowskiego, który prowadził wykłady. Notes Szwarca zawiera dodatkowo wspomnienia ze służby w Wojsku Polskim we Francji z lat 1939 – 1940, przepisany fragment książki „Droga wiodła przez Narwik” autorstwa Ksawerego Pruszyńskiego, zapiski w językach polskim i francuskim, a także szkice i rysunki.

Notes Marka Szwarca

Szwarc, Marek

1941-05-25

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Mały notes w czarnej okładce z 1941 roku. Marek Szwarc używał go w czasie służby w Armii Polskiej w Wielkiej Brytanii. Właściciel zanotował w nim różne informacje. Na wewnętrznej stronie okładki zapisał datę urodzin, informację o przynależności służbowej, numer książeczki wojskowej, adresy żony, członków rodziny, znajomych oraz Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie. W środku znajdują się notatki zapisane po polsku i francusku, a także wiele rysunków. Na końcu Szwarc zawarł informację, że chce mieć pogrzeb w obrządku katolickim.

Notes Marka Szwarca

Szwarc, Marek

1941-01-06

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Dwa tomy będące zbiorem fabularyzowanych wspomnień napisanych przez Eugenię Szwarc. Autorka opowiada w nich o swoim mężu Marku Szwarcu. Na początku maszynopisu zamieszcza słownik wyrażeń i zwrotów używanych w tekście. Treść pierwszego tomu obejmuje okres od najwcześniejszych lat życia artysty, które spędził w Łodzi, do okresu poprzedzającego jego wyjazd do Paryża. Brak wstępu i posłowia. Tom drugi rozpoczyna się rozdziałem o tytule „Podróż” zawierającym relację z wyjazdu artysty do stolicy Francji, a zamyka go scena w pracowni twórcy. Zbiór wspomnień sporządzony w języku francuskim.

Artysta się urodził | Un artiste est né

Szwarc, Eugenia

1954

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

List Marka Szwarca do Giny Pinkus

Szwarc, Eugenia

1919

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

List Marka Szwarca do Giny Pinkus

Szwarc, Eugenia

1919

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Znaleziono 46 obiektów

Brak wyników

Może Cię również zainteresować:

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę

0/500

Jakiś filtr
Data od:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
Data do:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
asd