Albertrandi Jan Chrzciciel (1731-1808) - portret

Jezuita Jan Chrzciciel Albertrandi (inna forma nazwiska: Albertrandy) (1731-1808) był pedagogiem, bibliotekarzem, historykiem, poetą i tłumaczem, pochodzącym z rodziny mieszczańskiej osiadłej we Włoszech. Uczył w Collegium Nobilium w Warszawie. Pełnił odpowiedzialne i zaszczytne funkcje między innymi: kustosza zbiorów medali i rycin króla Polski; oficjała warszawskiego (od 1795); w hierarchii dostojników kościelnych – biskupa sufragana (od 1799); (pierwszego) prezesa Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk, powstałego w 1800 r.

Na portrecie pędzla nieznanego autora, najprawdopodobniej dziewiętnastowiecznego polskiego kopisty, duchowny został ukazany w starszym wieku, w ujęciu popiersiowym, wprost, z półdługimi (do ramion) siwymi włosami, zaczesanymi w tył, odsłaniającymi nieprzeciętnie wysokie czoło. Na bladofioletowej sutannie portretowanego spoczywa lekko pofałdowana, szeroka czerwona wstęga Orderu Świętego Stanisława, a na niej opiera się niewielki złoty krzyż zwisający na takimż sznurze. Tło gładkie, ciemnoszare.

Albertrandiego niejednokrotnie portretowano. Wyraźnie zbliżona pod względem formalnym kopia portretu biskupa, datowana na XVIII/XIX w., być może wykonana według dzieła Marcella Bacciarelli’ego (1731-1818), równolatka Jana Chrzciciela Albertrandiego, znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie (technika olejna, płótno, 60 x 50 cm; nr inw. MP 2987 MNW). Autorstwo obrazu przypisuje się hipotetycznie Antoniemu Albertrandiemu (1732/3-1795), stryjecznemu bratu jezuity. Niniejsza kopia ze zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie znajdowała się dawniej w wilanowskiej „galeryi” obrazów rodziny Potockich.

Jan Chrzciciel Albertrandi (Albertrandy) (1731-1808), jezuita, biskup sufragan; Antoni Albertrandi (1732/3-1795); kopia; Order Świętego Stanisława; wilanowska „galerya” rodziny Potockich; Marcello Bacciarelli (1731-1818).

Agnieszka Woźniak-Wieczorek