Talerz płytki
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
Jest częścią kolekcji: Przybory kominkowe
Pogrzebacz żelazny, kuty, z prostym, gładkim trzonkiem o okrągłym przekroju. Trzonek zakończony jest u góry krótkim, gładkim, podłużnym uchwytem, nieco rozszerzającym się ku końcowi i zakończonym małą kulką. W połowie długości trzonek został ozdobiony wąską przewiązką, poniżej której rozszerzaj się dzwonowato, po czym raptownie się zwęża i ponownie rozszerza cebulowato, żeby niżej łagodnie powrócić do pierwotnej średnicy, po czym znów dzwonowato się rozszerza, tuż nad zakończeniem od strony paleniska. Jest ono proste, długości około jednej czwartej całości, sześcioboczne w przekroju, nieco przewężone pośrodku i zaokrąglone na końcu.
Kiedy w czasach paleolitu człowiek nauczył się używać ognia, zaraz potem zaczął używać pierwszego narzędzia pomocnego w podtrzymywaniu ognia, czyli ożogu. Było to nic innego niż wybrana z opału gałąź, zapewne grubsza i możliwe, że świeższa od pozostałych. Poruszanie nią w ognisku pomagało podtrzymać ogień oraz utrzymać go w wyznaczonych ramach paleniska. Z czasem to najprostsze z narzędzi wyewoluowało w pogrzebacz, czyli dostatecznie długi metalowy pręt z uchwytem do wygodnego i bezpiecznego trzymania. Sposób jego zakończenia znacznie różni się w zależności od kraju i czasu. Pogrzebacz typu angielskiego zachował prostą formę. Pogrzebacz w typie holenderskim jest lekko zagięty, zaledwie do kąta rozwartego. Z kolei Francuzi praktycznie w ogóle nie używali pogrzebacza, bo tradycyjnie jego funkcję pełnią w tym kraju szczypce kominkowe. Pogrzebacz zakończony haczykiem rozwinął stosunkowo późno, bo w XIX wieku, wraz z rozwojem pieców węglowych, a zwłaszcza kuchni z podnoszonymi fajerkami. Wcześniej bywały także pogrzebacze rozwidlone i w formie bosaka – zarówno z prostym szpikulcem do popychania i poruszania jak i haczykiem do pociągania opału ku sobie.
Omawiany przedmiot to prosty pogrzebacz w typie angielskim, tworzący klasyczny komplet ze szczypcami o numerze Wil.3448.
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 73,5 cm, szerokość: 3,5 cm
Rodzaj obiektu
sprzęt do kominka
Technika
kucie
Tworzywo / materiał
Żelazo
Czas powstania / datowanie
Właściciel
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status