
Ostrze kościane
9600 p.n.e. — 4100 p.n.e.
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Epoka kamienia na Pomorzu
Harpun kościany z jednym zadziorem znaleziono podczas eksploracji złóż margla w 1889 roku w pobliżu Gniewina, pow. wejherowski. Do zbiorów dawnemu Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde w Szczecinie przekazał go pastor Trapp z Gniewina. Harpun został wykonany z kości śródstopia nieokreślonego gatunku zwierzęcia jeleniowatego. Pierwszym etapem produkcji było wycięcie fragmentu kości długiej, którą następnie odpowiednio formowano poprzez struganie i skrobanie narzędziami krzemiennymi, pozostawiającymi na powierzchni liczne charakterystyczne ślady. Wierzchołek harpuna został dodatkowo wygładzony, najpierw najpewniej łodygami skrzypu polnego, który w pradziejach używany był podobnie jak dzisiejszy papier ścierny, a następnie miękką skórą wyprawioną metodą wędzenia nad dymem. Większość śladów wytwórczych, zwłaszcza przy wierzchołku harpuna, zatarło się w wyniku długotrwałego użytkowania. Kościane harpuny są znaleziskami dosyć częstymi w północnej części Europy. Wiele z nich zachowało się do naszych czasów w torfowiskach, gdzie były odkrywane w trakcie eksploatacji złóż torfu w XIX wieku. Używane były do połowu ryb przez ludność zbieracko-łowiecką w schyłkowym okresie paleolitu, w środkowej epoce kamienia – mezolicie oraz w okresie przejściowym pomiędzy mezolitem a neolitem. Dobrze sprawdzały się także jako groty strzał, oszczepów i włóczni, których używano do polowań na duże ssaki. Dokładny wiek harpuna z Gniewina niezwykle trudno ustalić. Można go datować ogólnie na mezolit i protoneolit (ok. 9600–4100 BC).
Michał Adamczyk
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 17.8 cm, szerokość: 1.5 cm
Rodzaj obiektu
harpun
Technika
gładzenie, struganie, skrobanie, cięcie
Tworzywo / materiał
kość jeleniowatego
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
kultura Ertebølle
9600 p.n.e. — 4100 p.n.e.
Muzeum Narodowe w Szczecinie
kultura Kongemose
9600 p.n.e. — 5400 p.n.e.
Muzeum Narodowe w Szczecinie
kultura Federmesser
11900 p.n.e. — 11000 p.n.e.
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Zamkowe w Malborku
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.