treść serwisu

Wahreund eingentliche Delineatio der Treffichen undt weitberhümten belägerung der westen Statt Hertzogenbusch (Alles nach seiner rechten Mass abgetheit Durch Iacobb Prempart Ingenieur) | Prawdziwy i rzeczywisty opis udanego i powszechnie znanego oblężenia zachodniego miasta Hertzogenbusch, wszystko wykonane na miarę przez inżyniera Iacobba Premparta

Jest częścią kolekcji: Kartografia historyczna

Nota popularyzatorska

Na jednobarwnej mapie wykreślonej przez inżyniera Jacobba Premparta przedstawiono 's-Hertogenbosch, miasto i twierdzę na południe od Amsterdamu, nad rzeką Dommel i Mozą, które od 30 kwietnia do 14 września 1629 roku oblegane było przez niderlandzkie wojska Republiki Zjednoczonych Prowincji. Walki wynikały z trwającej wówczas wojny osiemdziesięcioletniej (1568–1648) oraz hiszpańsko-angielskiej (1568–1648). Połączone wojska holenderskie i brytyjskie, pod wodzą księcia Fryderyka Henryka Orańskiego (1584–1647), będącego również namiestnikiem kilku z niderlandzkich prowincji, niespodziewanie najechały tę, jedną z głównych twierdz Niderlandów, która od 1579 roku – czyli od momentu zjednoczenia się prowincji, była nadal lojalna wobec hiszpańskiego króla.

Mapa ujmuje zarówno miasto, jak i umocnienia forteczne w jego okolicach, ulokowanie poszczególnych jednostek wojsk, ważniejsze elementy topografii poza miastem, jak łąki, bagna, większe skupiska i aleje drzew, kościoły, młyny wodne, drogi czy wzgórza. Oznaczono także rzeki z ich licznymi kanałami: Aa i Dommel, które łączą się na terenie miasta w rzekę Dieze, stanowiącą dopływ Mozy. Co ciekawe, mapa zorientowana jest w kierunku południowo-zachodnim, gdyż róża wiatrów na lewym dolnym krańcu przedstawienia wskazuje prawy dół.

O satysfakcjonującym Republikę rozstrzygnięciu oblężenia 's-Hertogenbosch informuje nie tylko tytuł, ale także symbolika dodatkowych elementów mapy. W prawym narożniku pojawia się herb miasta 's-Hertogenbosch, w lewym natomiast zwycięskiego wodza – Fryderyka Henryka Orańskiego. Oba okolone są wieńcami, jednak herb książęcy wieńczy dodatkowo korona. Bogatą ornamentykę mają także kartusze zawierające podziałkę skali i tytuł. Kartusz ze skalą mapy, podaną w prętach pruskich, wieńczy panoplium z hełmem rycerskim pośrodku, a u dołu zdobią trzy festony z twarzą ludzką i krzyżami. Na dwupolowym kartuszu tytułu, w centrum wieńczącego panoplium znajduje się działo armatnie, po bokach zaś głowy w profilu, którym zawieszono analogiczne festony z krzyżami i osadzono na małżowinach usznych, czyli elementach popularnego rokokowego motywu ornamentalnego, zwanego rocaille. U dołu kartuszu natomiast znajdują się wieloelementowe zwisy. 

Tego rodzaju przedstawienia stały się popularne w XVI i XVII wieku, równolegle z rozwojem nowoczesnych fortyfikacji. Były raczej formą wizualnego zapisu wydarzeń historycznych o politycznym znaczeniu, a ich kartograficzny wymiar, miał bardzo często drugorzędne znaczenie.

Leszek Kocela



Sygnatury i napisy:

  1. Napis: na verso po prawej stronie w ozdobnym kartuszu; 300 Reinlän dische Rutten
  2. Napis: na verso u dołu po prawej na rysunku mapy w ozdobnym kartuszu; kartusz z panoplium na zwieńczeniu, z głowami ludzkimi w profilu po bokach osadzonymi na elementach ornamentu roccalie oraz z wieloma pojedynczymi zwisami u dołu: Wahreund eingentliche | Delineatio der Treffichen undt | weitberhümten belägerung der | vesten Statt | HERZOGENBVSCH | Alles nach seiner rechten Mass. | abgetheit | Durch Iacobb | Prempart Inge | nieur.

Informacje o obiekcie

Informacje o obiekcie Wahreund eingentliche Delineatio der Treffichen undt weitberhümten belägerung der westen Statt Hertzogenbusch (Alles nach seiner rechten Mass abgetheit Durch Iacobb Prempart Ingenieur) | Prawdziwy i rzeczywisty opis udanego i powszechnie znanego oblężenia zachodniego miasta Hertzogenbusch, wszystko wykonane na miarę przez inżyniera Iacobba Premparta

Autor / wytwórca

Prempart, Jacobb (16..-16..?)

Wymiary

cały obiekt: wysokość: 31.5 cm, szerokość: 40.5 cm
ilustracja: wysokość: 26.5 cm, szerokość: 37 cm

Rodzaj obiektu

mapa topograficzna, plan miasta, grafika

Technika

techniki graficzne

Tworzywo / materiał

papier

Pochodzenie / sposób pozyskania

zakup

Czas powstania / datowanie

1629 — 1639

Miejsce powstania / znalezienia

powstanie: Amsterdam (Holandia) - wydanie

Właściciel

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Numer identyfikacyjny

MNS/M/705

Lokalizacja / status

obiekt nie jest teraz eksponowany

Może Cię również zainteresować:

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę

0/500

strona główna

Ustawienia prywatności

Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.

Jakiś filtr
Data od:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
Data do:
Era
Wiek:
+
Rok:
+