treść serwisu

Kultura materialna Pomorza Zachodniego Muzeum Narodowe w Szczecinie

Związana z gospodarstwem domowym, 2. połowa XVIII – 1. połowa XX w. – zespół będący świadectwem dawnej kultury ludowej Pomorza Zachodniego. Wybrane obiekty posiadają charakterystyczne dla regionu cechy i odnoszą się do życia codziennego związanego z domem, gospodarstwem i życiem społecznym: meble i wyposażenie domu, ceramika, przedmioty i sprzęty kuchenne, tkackie, związane z higieną, elementy stroju oraz rekwizyty obrzędowe - kolędnicze i żniwne.

Obiekty

0
Miech jednokomorowy - ujęcie z boku; Jednokomorowy nieduży miech wykonany z ręcznie wyprawianej skóry, mocowany za pomocą nitów do drewnianej obudowy. Obudowa w formie dwóch płaskich łezkowatych powierzchni o zaokrąglonych brzegach, wyposażonych w lekko rozszerzające się ku końcowi rękojeści. W dolnej rękojeści widoczne dwie pary płytkich nacięć oraz wbity od spodu gwóźdź. Górna powierzchnia obudowy ozdobiona dookolnymi rytami, w dolnej, pośrodku wycięty otwór. W przedniej części urządzenia mocowana, wykonana z blachy, dość długa dysza w kształcie ściętego stożka.

Miech jednokomorowy

nieznany

1901 — 1945

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Dzban z brodaczem - ujęcie z przodu; Naczynie kamionkowe należące do typu tzw. Bartmannskrug, dzban z brodaczem. Podstawa dna wąska, wyraźnie zarysowana przechodząca w kulisty brzusiec, na którego płaszczyźnie odciśnięto stemplem medaliony. Jeden widoczny w całości z przodu naczynia, drugi widoczny fragment na środku z lewej strony. Medalion z przedstawieniem ukoronowanego herbu zamkniętego w owalu wypełnionym motywami roślinnymi. Na tarczy herbowej typu hiszpańskiego widoczny m.in. motyw stojącego lwa, będącego godłem Frechen. Na wąskiej szyjce, powyżej wyraźnie wyodrębnionego kołnierza w postaci plastycznego wałka, dookolny, ryty pasek. Na części lewej strony szyjki, częściowo na górnej części brzuśca odciśnięto klejny stempel. Widoczny tylko fragment. Z prawej strony naczynia ucho taśmowe, wzdłużne z górnym punktem zaczepienia na kołnierzu szyjki, a dolnym w miejscu przechodzenia brzuśca w szyjkę. Powierzchnia naczynia glazurowana na kolor brązowy.

Dzban z brodaczem

nieznany

1600 — 1699

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Kamizelka męska - ujęcie z przodu; Kamizelka część męskiego stroju z półwyspu Mönchgut na Rugii/Niemcy. Przód z tkaniny wełnianej, prawdopodobnie wykonanej na krosnach tkackich, wzór w wąskie paski ułożone na kamizelce poprzecznie w kolorach: czerwonym, szarym, brązowym i białym. Pod szyją wysoka stójka, klapy szeroko wyłożone zapinane na górze na mosiężne guziki. Zapięcie dwurzędowe na 7 mosiężnych guzików. Pod stójką, po obu jej stronach  po jednym mosiężnym guziku ( forma ozdoby). Na bokach małe wpuszczane kieszonki, dół zakończony prosto. Podszewka z białego lnianego płótna wykonanego na krosnach tkackich splotem płóciennym prostym.

Kamizelka męska

nieznany

1870 — 1920

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Czepek damski - ujęcie z przodu; Czepek damski, codzienny. Wykonany z tkanin produkcji fabrycznej (wełna, atłas) i białego, lnianego płótna wykonanego na krosnach tkackich splotem płóciennym prostym. Główka czepca  z tkaniny wełnianej, czarnej, wokół główki naszyta czarna atłasowa tkanina. Czepek zszyty z dwóch kawałków, szew wzdłuż pionowej linii głowy, ściągany nad karkiem nicią. Główka wyraźnie zaokrąglona, zachodząca wyraźnie na uszy. Od środka czepek podbity lnianym, białym płótnem i wypełniony grubym usztywniającym materiałem. Przez wszystkie warstwy tkanin przechodzą w wielu miejscach przeszycia białymi i czarnymi nićmi tworzącymi ich złączenie  jako przepikowanie tkaniny.  

Literatura:

Czepek damski

nieznany

1850 — 1900

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Czapka męska - ujęcie z przodu; Czapka męska. Wykonana z tkaniny wełnianej, samodziałowej tzn. na krosnach tkackich splotem skośnym, wzór układa się w paski: czerwony, zielony, granatowy, brązowy, przetykany białym). Czapka ma fason biretu (zbliżonego do nakryć głowy duchownych m.in.  luterańskich). Uszyta jest z  czterech kawałków tkaniny usztywnionych od spodu i zszytych w ten sposób, że kształt zbliżony jest do kwadratu. Na czubku czerwono-zielona pasmanteryjna kokarda płasko ułożona w formę gwiazdy. Otok o zbliżonym do koła obwodzie z granatowej, wełnianej tkaniny.

Czapka męska

nieznany

1850 — 1900

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Fotel - ujęcie z boku; Fotel - krzesło z podłokietnikami, wyrób rzemieślniczy stolarski, wykonawca nieznany. Mebel o konstrukcji ramowej z pionowo wznoszącym się oparciem. Nogi proste o przekroju prostokątnym, łączone dwiema toczonymi podpórkami, przednie z delikatnym wzorem geometrycznym wykonanym techniką snycerską. Siedzisko proste, wyplatane wikliną. Pomiędzy siedziskiem, dolną częścią oparcia i podłokietnikami ażurowo ozdobnie wycięta listwa ( motyw koła) będąca zarazem elementem konstrukcji. Podłokietniki na końcach lekko wywinięte na zewnątrz. Rama oparcia na obu listwach ze snycerską dekoracją w postaci stylizowanych kwiatów ( ?) i górnym zwieńczeniem w kształcie okręgu z rytym krzyżem. W ramę, w jej górnej części wpuszczona deska, jej górne krawędzie lekko wycięte na zewnętrznych rogach. Powierzchnia deski, z wyraźnie widoczną strukturą drewna, bogato zdobiona intarsją w dwóch odcieniach drewna. W środkowej części zaznaczony ciemniejszym kolorem drewna prostokąt, w środku którego symetrycznie umieszczone ptaki ( pawie ?)siedzące na stylizowanych gałęziach tulipanów i słoneczników (?). Nad prostokątem napis: Peter Buhr, pod nim: Anno 1801, po bokach motywy florystyczne.

Fotel (krzesło z podłokietnikami)

nieznany

1801

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Szafka do przechowywania jajek - ujęcie z prawego skosu; Drewniana, prostopadłościenna szafka do przechowywania jajek o konstrukcji ramowej. Ścianki boczne oraz płycina jednoskrzydłowych drzwi wypełnione prostymi, pionowymi listewkami: po 4 na bokach, 6 na froncie. Z tyłu dwa haczyki do zawieszania na ścianie. Drzwiczki otwierane na zapadkę poruszaną mosiężną, ozdobną, owalną klamką. Wewnątrz 3 półki z 5 okrągłymi otworami na każdej do układania jajek. Lico i ścianki boczne bejcowane na jasnobrązowy kolor.

Szafka do przechowywania jajek

nieznany

1900 — 1939

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Szafka do przechowywania jajek - ujęcie ze skosu; Szafka do przechowywania jajek o konstrukcji ramowej w kształcie prostopadłościanu. Płycina jednoskrzydłowych drzwi oraz ścianki boczne  otwarte, wypełnione trzema pionowymi szczebelkami. Drzwiczki zamykane na zapadkę uruchamianą klamką. Wewnątrz półki z wyciętymi otworami do wkładania jaj. Na desce zamykającej szafkę od góry przybita ozdobnie fazowana listwa. Na górze przybite dwa haczyki do zawieszania.

Szafka do przechowywania jajek

nieznany

1901 — 1910

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Szafka wisząca - ujęcie z prawego skosu; Drewniana, prostopadłościenna, wisząca szafka o jednoskrzydłowych drzwiach zamocowanych na dwóch zawiasach zewnętrznych i zamykanych na zamek obrotowy z niewielką wykładką, do którego brak klucza. Płycina drzwi z wycięciem w kształcie serca, zaopatrzonym w kratownicę z cienkich listewek, których układ odtworzono w trakcie renowacji według śladów pozostawionych w drewnie. Wokół serca bogate zdobienia techniką snycerską z motywem roślinnym w postaci realistycznych kiści winogron. Dolna płycina ramy tworzącej drzwi zdobiona motywem geometrycznym. Prawa boczna ściana szafki również zdobiona wzorem z kiści winogron. W środku jedna półka zamocowana powyżej połowy wysokości.

Szafka wisząca

nieznany

1880 — 1910

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Dzban - ujęcie z przodu; Biskwitowy dzban o wyodrębnionym dnie, pękatym brzuścu, wysokiej i szerokiej szyjce, której średnica jest szersza od średnicy dna. Szyjka łukowato wygięta na zewnątrz z pogrubioną krawędzią. Ucho taśmowe, wzdłużne przymocowane pod kątem prostym z prawej strony. Górny punkt zaczepienia ucha w połowie wysokości szyjki, dolny – w miejscu największego obwodu brzuśca. W górnej części brzuśca stykającej się z szyjką, malowany ciemnobrązową polewą, wzór geometryczny: pomiędzy dwoma dookolnymi liniami prostymi linia falista i odchodzące od niej podłużne i liściowate nieregularne plamy (dotknięcia pędzla, prawdopodobnie typu orzechowego).

Dzban

nieznany

1890 — 1915

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Kufel - ujęcie z boku; Kufel kamionkowy wyrób garncarski, rzemieślniczy, wykonawca nieznany.  Używany w  pierwszej połowie XIX w. do picia piwa i rzadziej wina. Kształt cylindryczny, ścianki nieznacznie zwężające się ku górze, krawędź wylewu węższa. Górna część brzuśca ozdobiona trzema dookolnymi rytymi paskami. Jeden wąski, ryty pasek w dolnej części brzuśca, dno słabo wyodrębnione. Ucho taśmowe mocno wydłużone - przebiegające od rytych pasków w górze naczynia do paska w dolnej części brzuśca. Do ucha przymocowana cynowa płaska przykrywka z paluchem w kształcie ściętego stożka o pogrubionej podstawie i uchwycie daleko nachodzącym na ucho. Na brzuścu  pomiędzy wzdłużnie namalowanymi gałązkami napis:

Kufel

nieznany

1840 — 1860

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Cierlica - ujęcie ze skosu; Cierlica zbudowana z drewnianych elementów łączonych na wpusty, składa się z dwóch głównych części, pracujących podobnie jak nożyce. W dolnej części wycięte są dwie podłużne szpary. Część górna w kształcie miecza, o jednym z końców zaopatrzonym w toczoną rączkę, a drugim ozdobionym schodkowatym wycięciem, jest ruchoma. Konstrukcja cierlicy wsparta jest na dwóch ozdobnie profilowanych nogach osadzonych na wąskich, poprzecznych stopach. Nogi kształtem przypominają odwrócone litery T i połączone są dwoma równoległymi listwami. Ozdobne wycięcia górnej krawędzi biegną na całej długości wyższej listwy i jedynie na około 1/3 długości dolnej. Boki cierlicy dekorowane są ręcznie malowanymi czarną i czerwoną farbą motywami roślinnymi i geometrycznymi, których głównym elementem jest serce.

Cierlica

nieznany

1801 — 1900

Muzeum Narodowe w Szczecinie

grabie - Ujęcie z przodu. Wykonane z drewna grabie pięciozębne. Długi drążek (rękojeść) rozszczepiona na końcu tworząc dwa ramiona. W miejscu, gdzie ramiona się rozchodzą wbity gwóźdź i owinięty wzmacniający konstrukcję sznurek.  Pomiędzy ramionami zamocowana, za pomocą gwoździ, wykonana z drewna trójkątna deseczka z dekoracją. Głównym elementem ornamentu są wycięte, ułożone pionowo nad sobą: dwa serca i  rozdzielający je krzyż. Powyżej górnego, większego serca wyryte litery: ET, poniżej data: 1874. Wzdłuż brzegów deseczki biegnie rząd trójkącików. Uzupełnieniem dekoracji jest kwiatek i dwa elementy geometryczne. Na rytach widoczne pozostałości farby w kolorze czerwonym i czarnym (ciemnozielonym?). Pośrodku górnego boku deseczki z dekoracją oraz na końcach ramion trzpienie, na które nasadzona jest poprzeczka  z zaokrąglonymi końcami. W poprzeczce wywiercone 5 otworów, w których mocowane są za pomocą ćwieków zęby.

Grabie

nieznany

około 1874

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Głowa konia - rekwizyt obrzędowy - Ujęcie z prawej strony. Głowa konia – rekwizyt obrzędowy. Wyrób własny, jednostkowy. Głowa wykonana techniką obróbki stolarskiej z dwóch kawałków drewna łączonych na czop. Przedstawiona realistycznie. Pysk długi, otwarty. Jego środek oraz nozdrza pomalowane na czerwono (obecnie jedynie pozostałości farby). Z przodu żuchwy szereg bardzo słabo widocznych namalowanych białą farbą prostych kresek (zęby?).  Czarną farbą namalowane oczy i uzda. Po bokach głowy, za pomocą gwoździ, mocowane wycięte ze skóry uszy. Pomiędzy nimi  oraz poniżej, na karku, przybite za pomocą małych gwoździków cienkie skórzane paski, za pomocą których mocowana jest grzywa z jasnego włosia (końskiego?). Szyja długa, prosta, w jej spodzie znajduje się otwór na kij. Całość pomalowana na biało.

Głowa konia - rekwizyt obrzędowy

nieznany

Muzeum Narodowe w Szczecinie

szafa jednodrzwiowa z motywem kwietnyc bukietów - Ujęcie z przodu. Szafa wykonana z drewna sosnowego, jednodrzwiowa. Konstrukcja stojakowa oparta na czterech lekko profilowanych nóżkach. Gzyms nakładany, prosty. Drzwi wykonane z deski z zamkiem, zamykane na haczyk. Całość pomalowana czarną farbą. Pola zdobnicze brązowe z bardzo wąską białą ramką. Na drzwiach pole wypełniające większą część ich powierzchni, prostokątne, u góry zakończone trójkątnie. Wewnątrz namalowane trzy pionowo ułożone bukiety kwiatów z powtarzającym się w każdym z nich motywem tulipana. Pozostała część ściany licowej zdobiona mniejszymi prostokątnymi polami, umiejscowionymi:  po dwa po bokach i po jednym nad i pod drzwiami. Na ścianach bocznych po dwa prostokąty z przedstawionymi realistycznie tulipanami na długich łodygach z liśćmi. W środku szafy zamontowane dwie półki.

Szafa jednodrzwiowa z motywem kwietnych bukietów

nieznany

XIX wiek

Muzeum Narodowe w Szczecinie

szafa dwudrzwiowa z motywem florystycznym - Ujęcie z przodu. Szafa dwudrzwiowa wykonana z drewna sosnowego. Konstrukcja skrzyniowa. Gzyms nakładany, ozdobnie zwieńczony. Podstawa olistwowana tworząca całość z niskimi nóżkami. Nóżki w kształcie prostopadłościanu, przednie po wewnętrznej stronie wycięte. Drzwi ozdobione szerokimi listwami, wyposażone w zamek. Wykładka zamka z toczonej ozdobnie skóry. Szafa malowana na intensywny, niebieski kolor. Na wszystkie listwy i narożniki nałożony kolor biały oraz ornamentacja składająca się z ulistnionych wijących się łodyżek z wielokolorowymi kwiatkami. Na środku, nad drzwiami, namalowane czerwone serce. Wewnątrz szafa wyposażona w półki, z których cześć usunięto.

Szafa dwudrzwiowa z motywem florystycznym

nieznany

1. połowa XIX wieku

Muzeum Narodowe w Szczecinie

rekwizyt obrzędowy - Ujęcie z lewej strony. Koń. Rekwizyt obrzędowy wykonany techniką własną. Głowa i szyja konia wykonane z drewna (boki) i tektury (przód i tył) przybitej do drewna za pomocą gwoździków. Pomalowane na biało. Czarną farbą zaznaczone oczy i uzda. Pysk (wycięcie) zaznaczony kolorem czerwonym. Uszy wykonane ze skóry (jedno ze zszytych maszynowo dwóch kawałków), przybite do boków głowy gwoździami. Grzywa wykonana z włókna konopnego, mocowana na czubku głowy.

Konik - rekwizyt obrzędowy

nieznany

1. połowa XX wieku

Muzeum Narodowe w Szczecinie

narzędzie tkackie - Ujęcie z tyłu. Przepustnica tkacka zdobiona motywem serca i rozety.

Przepustnica tkacka

nieznany

2. połowa XIX wieku

Muzeum Narodowe w Szczecinie

instrument muzyczny - Ujęcie z przodu. Ludowy instrument muzyczny służący do robienia tzw. wrzawy obrzędowej.

Diabelskie skrzypce

nieznany

1. połowa XX wieku

Muzeum Narodowe w Szczecinie

narzędzie tkackie - Ujęcie z przodu. Motowidło stojakowe zdobione motywem serduszka.

Motowidło stojakowe

nieznany

1701 — 1900

Muzeum Narodowe w Szczecinie

mebel - Ujęcie z przodu. Fotel rybacki z wyplatanym siedziskiem i zdobionym oparciem.

Fotel

nieznany

przełom XIX i XX wieku

Muzeum Narodowe w Szczecinie

mebel - Ujęcie z przodu. Fotel z wyplatany siedziskiem, zdobiony motywem wachlarza.

Fotel z motywem wachlarza

nieznany

około 1794

Muzeum Narodowe w Szczecinie

mebel - Ujęcie z przodu. Krzesło z plecionym siedziskiem, zdobione motywem florystycznym.

Krzesło z motywem florystycznym

nieznany

1853

Muzeum Narodowe w Szczecinie

MNS/E/398 - Ujęcie z przodu. Krzesło z plecionym siedziskiem zdobione ornamentem roślinno-geometrycznym.

Krzesło

nieznany

1818

Muzeum Narodowe w Szczecinie

mebel - Ujęcie z przodu. XVIII-wieczna skrzynia malowana z motywem naczynia z kwiatami.

Skrzynia

nieznany

1796

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Znaleziono 44 obiektów

Brak wyników

Może Cię również zainteresować:

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę

0/500

Jakiś filtr
Data od:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
Data do:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
asd