![MPOLIN-M1232 Rysunek utrzymany w tonacji czarno-biało-szarej, w centralnej jego części przedstawione została kobieta o długich, rozpuszczonych włosach, w czapce i rozpiętym płaszczu nałożonym na sukienkę, która idzie z pochylona głową, za ręce trzymając dwoje dzieci. Dzieci ubrane są w wysokie buty, rękawice, czapki i kurtki lub płaszcze. Idą z prawej w lewą stronę rysunku, kobieta ciągnie za sobą rozwiązane sznurowadło. Sylwetki matki i dzieci zostały narysowane w sposób mocno uproszczony, z charakterystycznymi dla artystki zniekształceniami. Kontury ich postaci są zaznaczone grubą, czarną kredką, zaś wypełnienie jest ciemne, natężeniem koloru zaznaczone zostały poszczególne elementy ubioru. Grupa postaci odcina się ciemną barwą od bardzo jasnego tła rysunku. W partii nóg jasnoszarym kreskowaniem zaznaczone zostały zaspy śnieżne. W tle widać schematyczne kontury budynków narysowane ołówkiem.](/brepo/panel_repo/2023/03/17/b26suq/contain-360-1000-max-mpolin-m1232-001.jpg)
To mogło zdarzyć się także i teraz
rysunek
2009
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Cykl rysunków Jaśminy Wójcik „To mogło wydarzyć się także i teraz”, który powstawał w latach 2007–2011 w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą i w Warszawie. Zainspirowany został książkami Hanny Krall i odnosi się do wybranych scen z opisanych w nich historii z czasu Zagłady.
Prace stały się podstawą projektu „Akustyczny spacer po miasteczku, którego już nie ma”, który artystka przeprowadziła latem 2011 r. w Kazimierzu Dolnym. Scenariusz akcji zakładał wybranie kilku rysunków (ostatecznie wyłoniono sześć), ich wydruk na specjalnych, wielkoformatowych siatkach i powieszenie na fasadach kamienic miasteczka. Zawieszone rysunki, których lokalizacje zostały oznaczone na planie spaceru, stworzyły trasę wyznaczaną przez miejsca – istniejące, bądź nie – gdzie kiedyś żyli, funkcjonowali Żydzi, jak cheder, mykwa, dom cadyka, synagoga, jatki koszerne. Każdy uczestnik dysponował audioprzewodnikiem, mapką i instrukcją. Warstwą dźwiękową stały się autentyczne przedwojenne wspomnienia mieszkańców Kazimierza Dolnego (zarchiwizowane przez Bożenę Gałuszewską, a także przez Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN w Lublinie). Wójcik tak skomentowała swój projekt: „Miasteczko było kiedyś dwukulturowe – mieszkali tu obok siebie Polacy i Żydzi. […]. Projekt ma zaistnieć jako wyraz pamięci o mieszkających tu kiedyś Żydach. Wspomnienie ich nieobecności. Oddanie im czci. Zachowaniem ich obecności... ich metafizycznym powrotem... […] Mieszkałam w Kazimierzu przez 13 lat mojego życia (przeprowadzili się tam z Warszawy moi rodzice). Nasiąkłam tym miasteczkiem w sposób nieodwracalny i kocham je jak swoje własne. Jednak zawsze było dla mnie naznaczone rodzajem pustki, jakby coś mu amputowano. Przed wojną żyły tu obok siebie dwie społeczności – polska i żydowska. Po wojnie pozostała tylko jedna z nich, druga zniknęła bezpowrotnie. Czytając książki Hanny Krall podświadomie umiejscawiałam ich scenerię w tle kazimierskich kamieniczek. Reportaże te podziałały na mnie wstrząsająco – tak, że musiałam wyrzucić kłębiące się w głowie obrazy na papier. Powstało kilkadziesiąt rysunków. Potem usłyszałam archiwalne wypowiedzi mieszkańców Kazimierza […]i zrozumiałam, że historie te są uniwersalne. U Hanny Krall jest to Żydówka z Kocka, tutaj Żydówka z Kazimierza. Dlatego bardzo chciałabym przywrócić pamięć tamtych wydarzeń."
Podarowanie tego cyklu rysunków do zbiorów muzealnych miało dodatkowe znaczenie – pozwoliło artystce stać się członkinią grupy darczyńców muzeum. Gest darowania stał się więc z założenia symbolicznym uwiarygodnieniem jej obecności w projekcie artystycznym przygotowywanym wraz z kompozytorem Mikołajem Trzaską, grupą darczyńców oraz chórem Muzeum POLIN z okazji jubileuszowego Dnia Darczyńcy w 2022 roku.
Jaśmina Wójcik (ur. 1983) jest stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w latach 2007 i 2013. W 2015 roku zdobyła Grand Prix Nagrody Edukacji Kulturalnej m.st. Warszawy za projekt w przestrzeni dawnych Zakładów Mechanicznych Ursus („Zakłady. Ursus 2014"). Jest także laureatką 5. edycji Nagrody Filmowej za projekt "Symfonia Fabryki Ursus" (wyróżnienie przyznawane przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie oraz Szkołę Wajdy). Artystka tworzy sztukę zaangażowaną: w swoich pracach zwraca uwagę na problemy ludzi zmarginalizowanych i podejmuje ważne kwestie społeczne. Jej twórczość ma wymiar krytyczny, często też przyjmuje formę aktywnego współuczestnictwa w sprawach publicznych.
Małgorzata Bogdańska-Krzyżanek
Znaleziono 42 obiektów
1939-05-11
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
XVIII wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj ten TEMAT
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna